Niemand zal het ontgaan zijn: de terugkeer van wolven op plaatsten waar ze lang weg waren geweest en de (her)verschijningen van soorten als lynx, goudjakhals en wasbeerhond. Soms verschijnen er ook af en toe Europese bruine beren op plekken waar ze normaal niet komen of en/of lang geleden verdwenen zijn. Zo’n 13 jaar geleden kwam er al eens een bruine beer Duitsland binnen. Deze beer werd echter al snel aan zijn einde gebracht door een jagerskogel. “Zijn ze nu helemaal gek geworden, die roofdieren! Die horen hier niet thuis, want dit is allemaal van ons!” Klinkt het overal waar roofdieren verschijnen waar ze niet, of al lang niet meer, voorkwamen. Niet lang geleden is er weer een beer Duitsland binnengetrokken, dat wil zeggen: een beer die gespot is. 

Als we het met menselijke ogen bekijken worden die roofdieren inderdaad gek. Gek van ons mensen wel te verstaan. Meer dan een eeuw geleden was er een leegloop: overal waar deze sleutelsoorten der ecosystemen leefden werden ze verjaagd en bejaagd, omdat er zogenaamd te veel conflicten waren en dat was allemaal de schuld van die duivelse roofdieren. De toenemende vernietiging van natuurgebieden door de oprukkende industrialisatie en toenemende menselijke populaties hadden daar uiteraard niets mee te maken.

De grote roofdieren werden een zeldzame verschijning in Europa op de meeste plaatsen. Met name in de uitgestrekte wildernisgebieden, veelal in bergregio’s, was er nog de mogelijkheid om als roofdier te kunnen bestaan. Op veel van die plaatsen zijn roofdieren nooit weggeweest en hebben de lokale bewoners al eeuwenlang ervaring in het samenleven met deze 'bloeddorstige' wezens. Want zo worden ze gepresenteerd door de anti-roofdier mensen. Het blijft opmerkelijk dat de modernere westerse beschavingen, die zichzelf tot hoogontwikkeld hebben bekroond, in werkelijkheid niet in staat zijn om beter te kunnen nadenken dan de gemiddelde baksteen. Hoe verder richting het oosten, hoe achterlijker zijn de culturen, aldus de westerse superieuren.

Waar men in die ‘achterlijke’ culturen met weinig technologie en innovatie in werkelijkheid tal van zaken veel beter voor elkaar heeft, creëren de ‘superieuren’ grenzeloos het ene probleem na het andere. De natuurlijke, traditionele producten van die ‘achterlijken’ smaakt niet alleen beter: het smaakt echt naar iets! Zonder toegevoegde smaakstoffen, conserveringsmiddelen en pesticiden. Die producten zien er ook anders uit, bijvoorbeeld: paprika's hebben een fletsere kleur, zijn niet glimmend van de was, hebben een uitstulping of een deukje hier en daar, de ene is wat groter en de andere wat kleiner. Mede dankzij de natuurlijke, traditionele manier van gewassen- en veeteelt zijn de echte topproducten ver buiten het westerse te vinden. Nog wel, want het wordt steeds minder. Waarom? Omdat het economisch systeem totaal geen echte waarden reflecteert. Het systeem van de ontwikkelde beschaving is gebaseerd op hypocrisie, schijn en bedrog waar slechts enkelen van profiteren. Sneller dan ooit verspreid deze ziekte der superieuren zich naar alle uithoeken van de wereld. Er is geen stoppen aan, want zij die niet vrijwillig meegaan in de schadelijke veranderingen die vooruitgang genoemd worden, worden gedwongen. De beer is los.

Vandaag de dag, anno 2019, worden overal ter wereld massaal natuurlijke grondstoffen ‘gewonnen’ om de steeds groter wordende consumptiemaatschappijen draaiende te kunnen houden. Voor de meest onzinnige producten en technologieën worden hele ecosystemen met de grond gelijk gemaakt. Dat is beschaafd en ontwikkeld, hè? Meer dan een eeuw geleden dachten ‘we’ dat we het roofdierprobleem hadden opgelost en sindsdien zijn we meer naast onze schoenen gaan lopen dan dat we stevig in onze schoenen staan. De wijsvingers zijn steevast naar het andere gericht, het liefst naar wezens die geen stem hebben, niet kunnen lezen en ons dus ook niet kunnen confronteren. Of confronteren ze ons wel? Slechts enkelen zijn in staat om te herkennen dat we inderdaad door die andere wezens geconfronteerd worden. Vele andere wezens op onze planeet houden ons een spiegel voor.

In de afgelopen decennia zijn we begonnen aan de massavernietiging van uitgestrekte natuurgebieden. Totale kaalkap, een groen paradijs inruilend voor een dodemansland. Behalve de ‘oogst’ van de ‘gewonnen’ natuurlijke grondstoffen worden er hiermee ook hele populaties wilde fauna dakloos gemaakt. Door de superieure beer die moderne en ontwikkelde samenleving heet, zijn ook de echte beren los. De absolute roofdierkernpopulaties van Europa, in Roemenië, komen steeds vaker tevoorschijn op plekken waar ze normaal niet kwamen of wilden zijn. Ze zijn als het ware gek geworden, of beter gezegd radeloos. Hun natuurlijke leefgebieden en voedselbronnen zijn van het ene op het andere moment niet meer toereikend voor de aanwezige populaties. Gedwongen door hun overlevingsinstincten gaan ze dichter naar de door mensen bewoonde wereld waar ze af en toe een confrontatie hebben met één van onze soortgenoten. Soms met dodelijke gevolgen. Ook andersom zijn er incidenten. Paddenstoelenzoekers, jagers en houthakkers begeven zich zo’n beetje tot in de slaapkamer van de beren en soms is er dan een confrontatie, soms met dodelijke gevolgen. De jachtlobby schreeuwt om maatregelen: er moet meer beheerd worden!

De ziekte der superieuren maakt alles kapot: Traditioneel en natuurlijk boeren, de mogelijkheid om vrij eenvoudig samen te leven met grote roofdieren, logica en elke vorm van waarheid. De beer is los, maar de kogel is nog niet door de kerk.